Blog của anh Châu

Anh Ngô Bảo Châu mở lại blog tại địa chỉ http://www.ngobaochau.wordpress.com.

========

Không có gì viết thêm vào entry ngắn này nên tôi đăng một đoạn ghi nhanh ở châu Âu hồi mùa hè 2008. Đây cũng là một dự định dang dở: tôi có hàng trăm trang ghi chép từ chuyến đi, định in một cuốn sách du lịch giải trí thuần túy nhưng rút cục vẫn chưa làm mặc dù chỉ cần một số thao tác biên tập rất đơn giản.

Ngày Chủ Nhật ở Paris

10:42 sáng: Đang đứng trên cầu Royal Port - cầu bắc qua sông Seine từ vườn Tuileries sang Musee d’Orsay. Tôi vẫn không thể nào get enough of the Seine. Mỗi lần qua sông, tôi lại đứng lại nhìn và lại choáng váng. Vào lúc này, từ chỗ tôi đứng, bên trái là bảo tàng Orsay, bên phải là vườn Tuileries, phía trước mặt là vòm kính màu xanh của Gare du Nord đang ánh lên trong nắng (hay là Gare Saint-Lafaze?). Tôi quay người và thấy hai ngọn tháp kiêu hãnh của nhà thờ Đức Bà, vòm tròn của Pantheon, những cây cầu bắc ngang sông Seine, những ngôi nhà dọc sông, hàng dương liễu dưới sông và dĩ nhiên là the Seine itself. Vẫn là cảnh đã nhìn thấy nhiều lần, vậy mà lần nào cũng mới.

Trời đã mưa cả đêm qua nhưng đến sáng nay thì ngừng và bây giờ mặt trời đang nghĩ đến chuyện ló ra. Vẫn có nhiều mây, nhưng xuyên qua những đám mây thấp là một vài khoảng xanh nhạt. Ở phía đường chân trời, phía Gare du Nord, nắng chiếu chéo lên các nóc nhà, thắp sáng cả khoảng thành phố bên đó. Bên dưới sông, các thuyền du lịch chạy đều đặn; khách đứng đầy ở ngoài boong, nhìn lên vẫy vẫy tay, tôi cũng vẫy tay đáp lại. Tuy thế, ngoài những con thuyền dưới sông, thành phố vắng vẻ lạ thường. Paris còn chưa dậy. Từ sáng tới giờ, những người Paris duy nhất mà tôi nhìn thấy là những người chạy bộ trong vườn Tuileries và dưới con đường bê tông dọc sông Seine. Không có những dòng xe ô tô. Không có khách du lịch nườm nượp trên phố. Các quầy bán sách dọc sông không mở. Đây là một Paris khác – yên tĩnh, hơi ảm đạm, hơi ngái ngủ… nhưng vì thế mà càng quyến rũ.

Người ta bảo “ngày nào ở Paris cũng là ngày Chủ Nhật”. Tôi nghĩ phải sửa lại: “ngày nào ở Paris cũng là thứ Bảy; còn ngày Chủ Nhật ở Paris là ngày Chủ Nhật ở Paris.” Bất thần, ít nhất là vào những giờ sớm của buổi sáng, thành phố rửa sạch son phấn trang điểm và lộ khuôn mặt mộc của nó. Một vẻ nostalgia cổ điển bao trùm, khiến cho người ta đột nhiên cũng trở nên trầm mặc và muốn xích lại gần nhau. Trên metro buổi sớm, tôi ngồi cạnh một chàng trai có vẻ là sinh viên Sorbonne. Anh ta liếc tôi, khi tôi nhận ra và liếc lại thì anh ta lại quay đi. Buồn cười. Thật dễ dàng để bắt đầu một romance ở Paris. Thành phố này giống như một bãi mìn, à không, nói thế thì dễ nghĩ đến dog poop khắp nơi; thành phố này giống như là một bãi cỏ khô được đánh tơi, chỉ cần một cái liếc mắt cũng có thể bốc thành một ngọn lửa. Anytime, anywhere.

3:02pm: Viết từ Café A Bonaparte, 42 Rue Bonaparte, 75006 Paris.

Đã gọi một thứ đồ uống có tên café crème và một món có tên Mixte Ourf et Omelettes. Họ vừa mang ra một cái chén sứ trắng đựng chocolate dạng sirup và một cái bình sứ đựng cái gì đó có bọt trắng ở trên, bốc hơi nữa. Tôi đoán là sữa nhưng không chắc. Cách phục vụ đồ ăn ở Paris khác với ở Mỹ mà tôi lại không biết tiếng Pháp nên nhiều khi cũng không biết chắc là mình gọi được món gì.

Quán café này nằm ở Place Saint Germain des Pres, góc cắt giữa Rue de Rennes và Rue Bonarparte. Tôi ngồi ở một cái bàn phía bên ngoài vỉa hè. Từ chỗ này, nhìn thẳng ra nhà thờ St.Germain và cách 20 mét phía trước mặt là quán café Les Deux Magots, chỗ mà Hemingway, Fitzregald và nhiều người viết thuộc thế hệ Lost Generation hay hang out. Tôi đã định vào bên trong café Deux Magots nhưng quán quá đông nên tôi đi sang bên café Bonaparte. Tôi sẽ ngồi đây, having fun vào một buổi chiều Chủ Nhật lười biếng. Viết thế này cũng là cách having fun; ghi phác vài thứ cho khỏi quên.

3:24pm: Vừa ăn xong món omelette. Món omelette này nhìn bên ngoài giống như trứng rán sơ hai mặt nhưng bên trong có ham, bacon, cheese và một chút lòng trắng chỉ trần qua nước sôi. Món này bày thành hình tròn, giống như một cái bánh quy lớn. Ăn mấy miếng đầu tiên rất ngon – rich and creamy and tasty… nhưng sau khi ăn được một nửa thì tôi bắt đầu no mặc dù nó rất mỏng.

Người ta bảo Place Saint Germain des Pres là một trong những nơi tuyệt vời nhất để ngắm người qua lại ở Paris. Chắc ngày thường thì chỗ này rất đông. Nhưng hôm nay là Chủ Nhật, đường phố vắng vẻ hơn nhiều. Trời lại có vẻ sắp mưa nữa. Tuy thế, quanh chỗ tôi ngồi, không ai có vẻ lo lắng đến chuyện trời nắng hay mưa. Họ cứ đủng đỉnh ngồi ăn bữa trưa muộn (giờ là 3:33 chiều rồi), uống coffee, hút thuốc, đọc báo và dĩ nhiên vibrating the beautiful French language. Bên phải tôi, một người phụ nữ châu Á đứng tuổi (có lẽ là người Philippines) đang uống espresso; bà ta mặc cocktail dress màu đen, đánh phấn rất đậm, mang kính to che gần nửa khuôn mặt và đeo một cái bangle bằng bạc lớn ở cổ tay. Bà ta có cái vẻ của một thương nhân thành đạt mà bạn thấy bước vào các cửa hàng với vẻ mặt lạnh lùng và các cô phục vụ phải xô ra đón tiếp. Bà ta ngồi một mình – in fact, tôi và bà ta là hai người duy nhất ngồi một mình.

Bên tay trái tôi là một người đàn ông Pháp ngồi với một phụ nữ - cả hai uống bia Corona. Trông họ như là lovers đã nhiều năm, biểu hiện vừa có cái yêu chiều lại vừa thân mật, tin tưởng, tức là vừa là người yêu vừa là bạn đường. Trước mặt tôi là hai đôi vợ chồng trẻ - ngồi quay lưng lại nên tôi không thể quan sát kỹ được. Chênh chếch là 3 học sinh trung học, vừa hút thuốc vừa uống coffe đen và làm crossword puzzle trên báo. Lại tự hỏi: đàn ông Pháp bắt đầu học các phép tắc phòng trà từ năm lên mấy?

Hôm nay, nhiều cửa hàng trên phố đóng cửa. Trên đường đến đây, tôi lần đầu tiên nhìn thấy những người vô gia cư và ăn xin của Paris. Nói chính xác thì hôm qua, hôm kia, hôm kìa, tôi cũng đã nhìn thấy họ ở Montmartre, ở khu Clignancourt, ở dưới bến tàu điện… nhưng những người này bị nuốt chửng trong biển người đi bộ nườm nượp trên các đường phố Paris. Còn hôm nay, Chủ Nhật, khi các đường phố hoàn toàn vắng vẻ, đột nhiên những người vô gia cư và ăn xin này nổi lên trên nền chính như những cư dân chính thức của thành phố thay vì chỉ là người tạm trú hoặc phần tử bên lề. Mà nói đúng thì trông họ như kings and queens trên những con đường mang tên các vị thánh: Saint Dominique, Saint Germain, Saint This and Saint That.

Người vô gia cư và ăn xin thì chỗ nào trông cũng giống hệt nhau, dù là Paris hay Chicago hay Boston. Họ luôn cuộn một tấm chăn lớn quanh người, quây những hộp các-tông rỗng thành pháo đài xung quanh mình, chất quần áo cũ và đồ đạc trong một cái xe chở hàng lấy được ở một siêu thị nào đó. Họ chiếm một cái cửa kính ăn sâu vào tường của một cửa hàng trên phố, để có thể tránh gió mà vẫn không quá xa đám đông đi lại trên phố. Và họ có thể ngủ bất cứ lúc nào, trong bất cứ tư thế nào.

3:50pm: Người phục vụ vừa dọn đĩa trứng của tôi và hỏi tôi có muốn gọi gì nữa không. Chắc còn ngồi đây thêm một lúc nên tôi gọi crème brulee. Người đàn ông và đàn bà bên trái tôi bây giờ đang ăn bánh mỳ với salami và cheese để trên một cái thớt gỗ. Ngày càng nhiều người vào quán trong khi chẳng ai có vẻ muốn đi.

5:44 chiều: Viết từ trong vườn Luxembourg (từ đây gọi là Lux). Đang ngồi ở thảm cỏ giữa những hàng cây được tỉa thẳng tắp, cạnh cổng ra đường Thánh Michel. Ngồi xung quanh tôi chủ yếu là sinh viên La Sorbonne và học sinh từ Lycee Saint Louis. Từng nhóm đứng, ngồi, nằm trên cỏ.. ăn, uống, nói chuyện, đánh bài, ném đĩa, đọc sách và dĩ nhiên hút thuốc. Từ đêm qua, cổ họng tôi bắt đầu rát, chắc là vì hít quá nhiều khói thuốc lá ngoài đường phố. Nhưng ở Paris, không thể tránh được khói thuốc lá. Ngay lúc tôi đang viết những dòng này, khói thuốc cũng bay vào tôi từ tứ phía.

Nhưng kể cả có khói thuốc, tôi cũng không muốn rời đi chỗ khác. Cứ nằm đây đọc sách cho đến khi trời tối thì sẽ chạy qua bên jazz club The Little Journal ngay bên kia đường.

6:13pm: Nói thật, tôi đã ngừng đọc sách từ cách đây 15 phút mặc dù vẫn nhìn vào trang sách. Nguyên nhân: một đôi tình nhân vừa đến ngồi cạnh tôi. Chàng trai ngồi hướng mặt về phía tôi – có khuôn mặt rất cute, mặc jeans với một cái áo phông màu hồng nhạt (not looking gay at all); còn cô gái ngồi quay lưng lại tôi nên tôi chỉ biết là cô gái có tóc dài màu hạt dẻ, người mảnh mai. Trong 15 phút vừa rồi, họ chỉ làm một việc là hôn nhau. Tôi dĩ nhiên không nhìn… thì tôi đang đọc sách mà, nhưng tôi vẫn có thể theo dõi được sự việc.

Sự việc diễn ra như thế này:

Đầu tiên, chàng trai ôm hai tay vào khuôn mặt cô gái rồi nói gì đó (alas!), rồi sau đó hôn vào tóc cô gái ở phía bên ngoài vành tai bên phải, sau đó thì hôn đến vành tai, sau đó thì cụng trán vào trán cô gái và giữ như vậy khoảng mấy phút. Sau đó thì the kissing on the mouth started. Không biết là bên trong thì thế nào còn từ bên ngoài thì có thứ tự thế này:

First, there was a lot of gentle sucking on the lower lip, then the upper lip, then the corners of the mouth, then the whole mouth, then tongue actions … then tilt to the other side… then repeated the process from the sucking on the lower lip… again… and again… and again… for the last 15 minutes.

Trong lúc này, một nhóm 20 sinh viên đi ngang qua và không một ai thèm nhìn. Xung quanh tôi, cũng không ai nhìn. Thì tôi cũng đâu có nhìn; tôi cũng đang đọc sách.

Ngay sau khi kết thúc the 1^st kiss thì đôi tình nhân này lại bắt đầu the 2^nd kiss. Well, có vẻ như là the show còn tiếp diễn lâu… cho nên tôi sẽ tiếp tục đọc.

6:40pm: Đôi bạn đã đi rồi. My free French cancan show is over.

7:25pm: Tôi đã quyết định không qua bên Little Journal. Cứ ở đây đến khi nào thích thì về. Nhưng bây giờ, tôi không nằm ở bên bãi cỏ vuông giữa những hàng cây nữa, tôi đang ngồi trên một cái ghế sắt đặt cạnh thảm cỏ tròn ở phía trên trái của the Pepiniere. Mặt trời đang lặn dần phía sau cây thông cao đứng chính giữa bãi cỏ và hắt những cái bóng dài của cây, ghế, và người lên mặt cỏ phía sau. Phía trước mặt tôi là 4 cô gái trẻ rất đẹp, nói chuyện nhát gừng theo cái cách của những người bạn gái thân, sau một ngày đi shopping mệt thì ngả ngốn trên sa-lông một quán café nào đó, thi thoảng nói một câu – cái khác là 4 cô gái này không ngả ngốn. Họ ngồi hút thuốc lặng lẽ, thi thoảng chỉ quay ngang để vẩy tàn thuốc hoặc nói một điều gì đó mà những người còn lại gật gù nhưng hầu như không đáp lại đủ để thành một conversation.

Thảm cỏ này xanh lạ lùng, là thứ cỏ ngắn màu xanh non giống cỏ sân golf chứ không phải cỏ mật… khiến cho cái vòng tròn này giống như một ốc đảo mà ngay bên ngoài hàng rào sắt là đường phố Paris lúc này chật người ngồi trong các quán cà phê vỉa hè. Nhưng cái ấn tượng nhất là cách tất cả mọi người đều kéo ghế ngồi thành vòng cung quanh bãi cỏ, mặt hướng về mặt trời và để bóng họ đổ dài ra phía sau. Người thì đọc sách, người thì nói chuyện, người thì vẽ, nhiều người chỉ ngồi im.

11:30pm: Ngày hôm nay, tôi tìm ra con đường tối ưu để đi từ vườn Lux về khách sạn: thoát ra bằng cổng trên đường Saint Michel, sau đó đi thẳng Rue Sourflot hướng về Pantheon, đến Rue Saint Jacques thì rẽ trái và cứ thế đi thẳng cho đến lúc gặp sông Seine và nhà thờ Đức Bà.

Rue Saint Jacques là một con đường dốc, như đi xuống đồi. Khi đi dọc phố, có thể nhìn thấy mặt trời lặn trên nóc nhà thờ Đức Bà. Đi ngang qua College de France (cạnh đó có một cái Square of Michel Foucault), rẽ vào nhà thờ Eglise-Sevrin, nhà thờ cổ nhất Paris… qua mấy khu khố nhỏ và chật cạnh đó… rồi thoát ra ở khoảng trống trước nhà thờ Đức Bà.

Hôm nay phát hiện ra trong vườn Lux có tượng Stendhal và George Sand.

Ghi ở lề: Ngày nào cũng đi ngang nhà thờ Đức Bà trên đường về khách sạn hoặc ra khỏi khách sạn, vậy mà vẫn không chán.

Đã sụt hơn 1 cân.