Soft spots

Lần nào gặp, Tobias Wolff cũng hôn vào hai bên má tôi - một cử chỉ châu Âu nhiều hơn Mỹ. Tôi thấy điều này thật dễ thương. Ông không lớn tuổi hơn bố tôi nhiều nhưng mái tóc trắng và hàng ria trắng của ông luôn làm tôi nghĩ ông giống như một người ông.

Chúng tôi nói chuyện về cuốn sách sắp ra, tôi hỏi lại cho chắc chắn một số chi tiết. Tôi hỏi về truyện A Mature Student. Trong truyện này có một bà giáo sư vốn là người Tiệp Khắc; thời chiến tranh lạnh, bà ấy ở Tiệp Khắc và cùng với các bạn bà ấy đấu tranh cho chế độ dân chủ, nhưng rồi đã bị phe đối lập bắt và tra khảo, và bà ấy đã phản bội lại bạn bè. They broke her.

- I always have a soft spot for those who have been broken - Tobias nói - They are too hard on themselves; it's not worth it and it’s tragic that way.

Ý ông là ông luôn mềm lòng với những người từng bị "bẻ gãy" trong hoàn cảnh khó khăn. Về sau, họ quá nghiêm khắc với bản thân mình, họ không tha thứ cho mình được. Tôi nói:

- Cháu cũng vậy; cháu nghĩ đứng ngoài nói bao giờ cũng dễ, nhưng không ở trong hoàn cảnh đó thì không thể biết mình sẽ hành xử thế nào.

- Chính xác.

Ở ngoài bãi xe của ĐH Stanford, tôi bỏ tiền vào cái máy tự động nhưng cái máy hút tiền vào rồi lại nhả ra. Tôi nghĩ tiền bị nhàu nên rút ra vuốt lại rồi cho vào máy. Máy lại hút vào và nhả ra. Tôi định thử lại lần thứ ba thì nghe một giọng nói phía sau:

- The other way around.

Phía sau tôi là một sinh viên rất cao, da trắng, giống hệt Armie Hammer. Cậu ta cười cười:

- It's the other way around. You have to turn the face the other way.

- Thank you - tôi nói - I thought it didn't matter which way, as long as the face's up.

- Yeah, this machine is pretty particular.

Tôi làm như cậu ta nói.

- Now you press the red button and wait for the receipt.

- Thank you.

- You're welcome.

Cậu ấy nice đến nỗi tôi không đừng được, quay lại nhìn thẳng một cách bất tự giác. Cậu ta cũng nhìn thẳng vào mắt tôi, cười. Những cái khoảnh khắc này - hồi tôi còn ở đại học - hay xảy ra lắm. Bạn nhìn một người con trai, người đó nhìn lại bạn, và trong khoảnh khắc đó có một sự ghi nhận: tôi biết bạn, tôi biết tâm hồn bạn, tôi biết câu chuyện của bạn, tôi có thể là bạn của bạn. Dĩ nhiên đây là một mặc định đầy tự tin của tuổi trẻ - và nhiều lần sẽ bị chứng minh là sai, nhưng nó là một trong những mặc định dễ thương nhất và người nhất, là cái khởi đầu cho nhiều thứ tốt đẹp – về sau mới đến các headache và heartache.

Cái chỗ chứa các mặc định đó cũng là các soft spots.

Phần headache và heartache (or heartbliss) về sau này thường là phần của các hard spots.

Đi từ chỗ soft sang hard và ngược lại là phần của lòng dũng cảm và kỹ năng. Cộng với một số thứ khác.

Ngày hôm qua, tôi chỉ biết nói "Thank you, you have a good day" và đi mất với thêm một ký ức trong lòng về một người xa lạ.