Đây là câu chuyện kể về Danny, về những người bạn của Danny và về ngôi nhà của Danny. Nó là chuyện làm thế nào mà ba yếu tố này hợp thành một, cho nên ở thị trấn Tortilla Flat nếu bạn nói tới nhà của Danny thì không có nghĩa là bạn nói về một kết cấu bằng gỗ lốm đốm vôi bạc thếch, có cội hoa hồng dại rậm rạp um tùm. Không phải vậy, khi nói tới nhà của Danny người ta biết là bạn đang nói về một chỉnh thể hợp thành từ những con người, từ ấy sinh ra sự ngọt ngào và sướng vui, lòng nhân ái và cuối cùng là một nỗi sầu bí ẩn. Bởi vì nhà của Danny không phải là không giống chiếc Bàn Tròn, và các bạn của Danny cũng không phải là không giống các Hiệp Sĩ Bàn Tròn. Đây cũng là câu chuyện về việc nhóm bạn này đã hình thành như thế nào, đã đâm hoa kết trái thành một tổ chức đẹp đẽ và khôn ngoan ra sao. Câu chuyện xoay quanh những chuyến phiêu lưu của các bạn của Danny, những việc thiện họ làm, cùng bao suy nghĩ và nỗ lực của họ. Cuối cùng, câu chuyện kể lại việc linh hồn của nhóm đã mất đi thế nào và nhóm đi đến chỗ tan rã ra sao.
Ở Monterey, thành phố cổ kính miệt duyên
hải California ấy, ai cũng biết những chuyện này, chúng được kể đi kể lại nhiều
lần, đôi khi còn được thêm thắt. Đã đến lúc câu
chuyện truyền kỳ này nên được chép lại để trong tương lai các học giả, những
người chỉ nghe phong thanh về các huyền thoại này, không thể nào tuyên bố như họ
từng tuyên bố về Vua Arthur, về Roland,
hay Robin Hood - “Làm quái gì có Danny, làm quái gì có những người bạn của
Danny, mà cũng chẳng có ngôi nhà nào cả. Danny là một vị thần thiên nhiên còn
các bạn của Danny là biểu tượng nguyên thủy của gió, bầu trời và mặt trời”. Lịch
sử này phải được chỉnh đốn ngay bây giờ và cho muôn đời để các học giả chua
ngoa không thể buông lời mỉa mai khinh thị.
Monterey tọa lạc trên sườn một ngọn đồi,
phía dưới là vịnh xanh biếc, còn sau lưng là rừng thông với những thân cây cao
sẫm màu. Mạn dưới chân đồi là nơi sinh sống của người Mỹ, người Ý, những người
đánh bắt và đóng hộp cá. Nhưng trên đồi nơi rừng và phố đan xen, nơi những con
đường không biết tới nhựa đường và các góc phố vắng bóng đèn xanh đỏ, các cư
dân cố cựu của Monterey cư ngụ như người Anh bản địa xưa cố thủ tại xứ Wales. Họ
là các paisano.
Họ sống trong những căn nhà gỗ cũ kỹ dựng
trong những cái sân đầy cỏ dại, quanh nhà thấp thoáng bóng thông rừng. Các paisano hãy còn chưa dính đến chủ nghĩa
thương mại, chưa vướng víu vào các hệ thống kinh doanh rối rắm của Mỹ, và họ chẳng
có gì để có thể bị đánh cắp, khai thác hoặc thế chấp, cái hệ thống ấy chưa tấn
công họ mạnh mẽ lắm.
Paisano là ai? Một paisano
là là một người mang dòng máu lai giữa người Tây Ban Nha, người da đỏ, người
Mexico và đủ thứ dòng máu da trắng. Tổ tiên anh ta đã sống ở California hơn một
hay hai trăm năm. Anh ta nói tiếng Anh giọng paisano và nói tiếng Tây Ban Nha cũng giọng paisano. Khi bị chất vấn về chủng tộc, anh ta phẫn nộ tuyên bố mình
mang dòng máu Tây Ban Nha thuần khiết và xắn tay áo lên cho người ta xem phần thịt
mềm phía trong cánh tay mình gần như có màu trắng. Màu da anh, giống như màu của
một cái tẩu thuốc nâu sánh lên, anh đổ tại cháy nắng. Một paisano là như thế và anh ta sống ở cái thị trấn nằm trên sườn đồivề
mạn phía trên của Monterey tên là Tortilla Flat, tức Tortilla-bằng-phẳng, mặc
dù nó chẳng bằng phẳng chút nào.
Danny là một paisano, chàng lớn lên ở Tortilla Flat, mọi người ai cũng yêu quý
chàng, nhưng chàng cũng không đặc biệt nổi bật trong đám trẻ con huyên náo của
Tortilla Flat. Chàng có quan hệ máu mủ hoặc yêu đương với gần
hết mọi người trong thị trấn. Ông nội chàng là người có địa vị; ông sở hữu hai
căn nhà nhỏ ở Tortilla Flat và được mọi người kính trọng vì giàu có. Nếu có những
lúc chàng thanh niên mới lớn Danny ưa ngủ trong rừng, làm thuê trong các trang
trại chăn nuôi, và vất vả kiếm đồ ăn với
rượu uống từ một thế giới chẳng mấy thân thiện, thì chẳng phải là vì chàng
không có lấy những người bà con giàu ảnh hưởng. Danny nhỏ con, da ngăm ngăm và
sôi nổi. Ở tuổi hai lăm cặp giò chàng cong hệt như đường cong hai bên hông ngựa.
Bấy giờ, khi Danny hai mươi lăm tuổi,
người ta đã tuyên chiến với Đức. Lúc nghe tin chiến tranh, Danny cùng với bạn
mình là Pilon đang có hai ga lông[1]
rượu vang (nhân tiện, Pilon là thứ người ta quẳng thêm vào khi gút một thương vụ
- một chiếc giày chẳng hạn). Joe Voi, anh chàng người Bồ, thấy ánh lấp lánh của
mấy cái chai giữa đám thông và thế là chàng nhập bọn với Danny và Pilon.
Rượu trong chai vơi đi thì lòng ái quốc
của ba chàng bốc lên nghi ngút. Và khi rượu cạn thì họ khoác tay nhau, vì tình
thân hữu và vì sự an toàn, đi xuống đồi, rồi cuốc bộ vào Monterey. Trước một trạm
đăng lính họ ầm ĩ tung hô nước Mỹ và thách thức nước Đức. Họ hú hét đe dọa Đế
quốc Đức cho tới khi viên trung sĩ có nhiệm vụ ghi danh lính thức giấc tròng
quân phục vào rồi bước ra đường yêu cầu họ im lặng. Anh ta ở lại đó ghi danh
cho họ.
Viên trung sĩ bắt họ xếp hàng trước bàn
mình. Họ vượt qua mọi bài kiểm tra trừ bài về độ tỉnh táo và rồi viên trung sĩ
bắt đầu hỏi Pilon.
“Anh muốn sung vào ngành nào?”
“Ngành quái nào chả được,” Pilon tự tin
nói.
“Tôi đồ là chúng tôi cần người như anh
bên bộ binh.” Và Pilon được ghi vào bộ binh.
Rồi anh ta quay sang Joe Voi, khi đó anh
người Bồ đang tỉnh ra. “Anh muốn vào đâu?”
“Tôi muốn về nhà,” Joe Voi rầu rĩ nói.
Viên trung sĩ cũng ghi cho chàng vào bộ
binh. Cuối cùng, anh ta khua Danny, lúc đó đang ngủ gục dưới chân anh. “Anh muốn
vào đâu?”
“Hử?”
“Ý tôi nói là, ngành nào?”
“ ‘Ngành’, ý anh là sao?”
“Anh biết làm gì?”
“Tôi ấy à? Gì tôi cũng làm được.”
“Trước đây anh làm gì?”
“Tôi ấy à? Tôi chăn la.”
“Ồ, thế à? Anh có thể chăn được bao
nhiêu con la?”
Danny chồm người tới trước, hỏi một cách
vừa mơ hồ vừa chuyên nghiệp. “Các anh có bao nhiêu con?”
“Khoảng ba chục nghìn,” viên trung sĩ
nói.
Danny phẩy tay. “Thắng hết chúng lại!”
chàng đáp.
Thế là Danny đi Texas huấn luyện la
trong suốt thời gian chiến tranh. Pilon thì hành quân quanh vùng Oregon cùng bộ
binh, còn Joe Voi, như sau sẽ được làm rõ, đi tù.
Note: Ảnh minh họa tôi chụp ở trên phố chính của Monterey năm ngoái. Chủ yếu vì cái hình John Steinbeck bên ngoài cửa hàng này.
No comments:
Post a Comment